Картоп дүние жүзінде ең көп өсірілетін және тұтынылатын дақылдардың бірі болып табылады. Қазіргі таңда оның сапасы мен балғындығын сақтайтын жоғары сапалы сақтау әдістеріне сұраныс артып келеді. Бұл саладағы соңғы жетістік халықаралық DMN Natural Bio-Control жинағы табиғи биобасқарудағы жаңалық болып табылады.
Бұл инновацияның артықшылықтарын және оның ауыл шаруашылығы саласына ықтимал оң әсерін Potato News Today жазды. Жарияланған ақпарат бойынша, DMN табиғи биобақылау ерітіндісі сақтау кезінде картоп өскіндерінің өсуін болдырмаудың тамаша тиімділігін көрсеткен. Бұл өнім картоп өскіндерінің өсуін тежейтіні және синтетикалық химиялық өңдеу қажеттілігін азайтатын Cladosporium oxysporum деген табиғи саңырауқұлаққа негізделген.
Биологиялық бақылау ерітіндісі сақтау алдында картоп дақылдарына спрей ретінде қолданылады және оның әсері алты айға дейін сақталады. Тиімділігіне қоса, DMN табиғи биобақылау ерітіндісі картопта зиянды қалдықтар қалдырмайды, қауіпсіз және экологиялық таза. Бұл жаңашылдықтың фермерлер мен агрономдарға пайдасы мол. DMN табиғи биобасқару шешімі қоршаған ортаға және адам денсаулығына зиян келтіруі мүмкін дәстүрлі химиялық өңдеулерден бас тартуға тиімді құрал. Ол сондай-ақ сақтау шығындарын азайтып, картоптың сақтау мерзімін ұзартады, бұл фермерлер үшін жақсы қаржылық пайда, ал тұтынушылар үшін азық-түлік қауіпсіздігін жақсартуға әкеледі.
Қорытындылай келе, DMN табиғи биобақылау шешімі картопты сақтаудағы маңызды серпіліс болып табылады және ауыл шаруашылығы өнеркәсібінде үлкен жаңалық жасау мүмкіндігіне ие. Бұл жаңашылдықты реттеуші мақұлдау күтіп тұрған кезде кеңінен қолданысқа ие болады және картоп өсіру тәжірибесінің тұрақтылығы мен тиімділігін арттырады деп күтуге болады.
Картоп дүние жүзіндегі көптеген елдердің негізгі азығы болып табылады. Еуропада тіпті негізгі табыс көзі болып саналатын бизнес түрі. Мәселен, Әлемдегі жетекші картоп өндірушілер елі Бельгия. Бельгия өзінің жоғары сапалы картоп өндірісімен танымал. Картопты сақтау процесін одан әрі жақсарту үшін белгілі бельгиялық картоп компаниясы жақында жаңа салқындату және мұздату жүйесін ойлап тапты. PotatoPro баяндамасына сәйкес, Бельгиялық картоп компаниясы орнатқан жаңа жүйе картоптың сапасы мен балғындығын сақтау үшін соңғы технологияны қолданатын заманауи салқындату және мұздату жүйесі болып табылады. Жүйе бір уақытта 2000 тоннаға дейін картопты сақтай алатын екі үлкен салқындату және мұздату бөлмесін қамтиды. Сондай-ақ оңтайлы сақтау шарттарын қамтамасыз ету үшін температура мен ылғалдылық деңгейін бақылайтын автоматтандырылған жүйе бар.
Бұл жаңа жүйенің ауыл шаруашылығы саласына бірнеше пайдасы болады деп күтілуде. Біріншіден, бұл картоптың сапасы мен балғындығын ұзақ уақыт сақтай отырып, тамақ қалдықтарын азайтуға көмектеседі. Екіншіден, бұл фермерлер мен шаруа қожалықтарына картопты тиімді сақтауға, осылайша олардың жалпы операциялық шығындарын азайтып, үнемдеуге мүмкіндік береді. Бельгиялық картоп компаниясының жаңа салқындату және мұздату жүйесі картопты сақтау процесіндегі прогресс. Себебі бұл озық технология, тиімді сақтау сыйымдылығы және автоматтандырылған бақылау жүйесі фермерлер, агрономдар, ауыл шаруашылығы инженерлері және ферма иелері үшін тамаша инвестиция. Аграрлық индустриядағы мұндай жаңалықтар қызықты тәжірибе және біз болашақта мұндай жаңалықтарды өз елімізде де көреміз деп үміттенеміз.
Бельгия әйгілі фри картоптарын экспорттауда әлемде бірінші орында тұрғаны белгілі. Қазақстандық фермерлер Бельгия ғалымдарымен картоп өндірісі мен өңдеуді жаңа деңгейге көтеруге ынтымақтастық жасап, инвесторлар тарту жұмыстарын жүргізіп жатыр. Сарапшылардың ақпараттары бойынша, қазақстандық ғалымдар бүгінде картоптың 100-ге жуық сұрпын ойлап тапқан, олардың ішінде пайдалануға 48 сұрып берілген. 20-дан астам жаңа сұрып мемлекеттік сұрыптау зерттеулерінен өтуде. Себебі, мол өнім алудың бірден-бір сыры – үнемі картоп сұрыптарын өзгерту болып саналады.
Маржан Әбіш
Agroqogam.kz